Het vapen is in West-Friesland in korte tijd drastisch toegenomen. In 2023 heeft 32,3% van 13 t/m 16 jarige weleens gevaped. Het schooljaar is net teneinde, en daarmee is het kat en muisspel tussen de docenten en leerlingen ook eventjes voorbij. Hoe kijken de scholen tegen het vape-probleem aan?
Middelbare scholen staan met hun handen in het haar. Zij hebben het vapen de afgelopen jaren alleen maar zien toenemen en treffen daarom verschillende maatregelen. Bij OSG in Hoorn is de buitendeur van één van de wc’s verwijderd om de vape party’s op de wc te verminderen. “Op een gegeven moment stonden ze met zijn twintigen te vapen in de de wc.” Ook Oscar Romero dreigde met die maatregel als het vapen niet verminderde.
Handhaving?
Werenfridus, OSG en Oscar Romero geven aan dat het verboden is om te vapen in en rond het schoolgebouw: “Als leerlingen binnen de school worden betrapt op vapen, volgt een pedagogisch gesprek, worden de ouders ingelicht, en in overleg met hen wordt de vape afgenomen”, laat de voorlichter Bibi Smit weten. Toch krijgen de scholen er maar geen grip op. “Het is moeilijk te handhaven, omdat de kinderen snel een pufje van hun vape kunnen nemen zonder dat wij het opmerken”, aldus Mirjam Mensch. “Het wordt echt een kat en muis spel tussen docenten en leerlingen.”
“Of er gedeald wordt in vapes op school? Het is naïef om te denken dat het niet gebeurt”, aldus het Werenfridus. “Maar wij hebben ze nog niet betrapt.”
Het verschilt per school hoeveel er gevaped wordt. “Bij ons op school zitten ruim 1400 leerlingen, maar vaped een klein clubje vast”, vertelt het Werenfridus. “Wij gaan wel actief in gesprek met onze leerlingen over de gevolgen van vapen en zijn benieuwd naar hun mening over dit thema.” Het lijkt erop dat op het vmbo meer gevaped wordt dan op scholen waar les wordt gegeven aan Havo, VWO en Gynamsium. “Er wordt meer gerookt onder de laagopgeleiden dan bij hoogopgeleiden”, verklaart Mensch de grote verschillen tussen scholen.
Oplossing
De scholen zetten daarom ook preventie lessen in: “Voorlichting speelt een belangrijke rol in onze aanpak. Voor leerlingen in leerjaar 2 is er een speciale voorlichting verzorgd door artsen, en tijdens de biologielessen wordt ook aandacht besteed aan dit thema.” Ook wijzen de scholen naar de ouders: “Onze verantwoordelijkheid is tot aan de poort van het schoolplein, daarna hebben wij er geen zicht meer op”, laat het OSG weten. “Het is belangrijk dat de ouders het gesprek aangaan met de kinderen over de gevolgen van vapen.”
GGD Noord-Holland Noord wilt vooral inzetten op interventies die gericht zijn op jongeren, scholen en ouders en dan niet alleen het vapen zelf. “We willen inzetten op de weerbaarheid, veerkracht en welbevinden van de jongeren, zodat ze zelf bewuste keuzes kunnen maken.”