Het advies van bemiddelaar Johan Remkes werd vanmiddag aandachtig bekeken door melkveehoudster Ingrid de Sain uit Schellinkhout. Met een kop koffie en een broodje kaas zat ze om 13.00 uur aan de televisie gekluisterd. “Er zaten goede en minder goede punten in, alleen is het de vraag wat het kabinet ermee gaat doen. Het blijven aanbevelingen hé, die zijn niet bindend”, aldus Ingrid.

Remkes geeft aan dat een deel van de oplossing ligt bij het uitkopen van ‘piekbelasters’ in de buurt van natuurgebieden. “Hier schrok ik wel van.” Eigen boerenbedrijven opofferen zodat andere boeren kunnen doorgaan? “Nee, natuurlijk wil ik dat niet. Ik heb jaren gewerkt om dit bedrijf op te bouwen en mijn dochter wil ons opvolgen. Ik vind dat er eerst gekeken moet worden naar oudere boeren die geen opvolgers hebben”, zo klinkt het resoluut uit Ingrid haar mond.

Al gelooft Ingrid niet dat het uitkopen van boeren de oplossing is. Ze vindt dat er opnieuw gepraat moet worden en dat er naast de agrarische sector ook andere uitstoters, zoals Schiphol, Tata Steel en andere industrieën, aan die tafel moeten gaan zitten. “Natuurlijk wil ik meehelpen en onderdeel van de oplossing zijn. Alleen wil ik dit in goed overleg doen, samen met andere uitstoters die ook moeten reduceren. Het kabinet kijkt nu te veel alleen naar de boeren”, vindt Ingrid.

Daarnaast is ze van mening dat innovatie ook onderdeel van de stikstofreductie kan zijn. Volgens Remkes moet het kabinet hier ook serieus naar kijken en zijn de aangedragen oplossingen vanuit de agrarische sector niet voldoende genoeg meegenomen.

De opdracht die Remkes het kabinet heeft meegegeven, is dat ze meer in gesprek moeten gaan met de boeren, zodat de aangedragen oplossingen besproken kunnen worden. Minister Christianne van der Wal (Stikstof) is afgelopen september nog op bezoek geweest bij Ingrid. “Ik heb het idee dat ze de materie niet goed genoeg begrijpt”, aldus Ingrid als ze terugblikt op die middag. “Ook de meegekomen beleidsmensen denken alleen vanuit de natuur, en er zat niemand tussen met een agrarische opleiding.” Ze denkt dan ook dat dit onderdeel van het probleem is.

‘PAS-melders’ 

De melkveehouderij van Ingrid en haar man is ook één van de gedupeerden van de stikstofuitspraak van de Raad van State in 2019. Hierdoor werden duizenden boeren die aan de wet voldeden door het doen van een melding in een keer ‘illegaal’. Volgens de rechter was een melding niet meer genoeg en moest er een vergunning komen. Door de stikstofproblematiek komt die vergunning er niet, en verkeren veel van die boeren nog in onzekerheid. “Het is erg positief dat Remkes aangeeft dat dit probleem als allereerst moet worden opgelost en dat de stikstofruimte naar deze boeren moet gaan. Hierdoor zal de onzekerheid waar veel boeren momenteel in leven verdwijnen”, aldus Ingrid.

Zekerheid

Ingrid wil graag duidelijkheid: een stip aan de horizon. “Het is nu weer even afwachten wat het kabinet met dit advies gaat doen”, vertelt Ingrid. Volgens haar blijft de situatie nu nog steeds onzeker. “Ik wil gewoon ondernemen en weten waar ik aan toe ben.”