Barbera Venema is op zoek naar een briefschrijver, die tijdens de Tweede Wereldoorlog brieven naar haar opa uit Enkhuizen schreef. Naast luchtige verhalen gaan de brieven ook over de heftige oorlogsomstandigheden, zoals een ‘per ongeluk bombardement’. Volgens Barbera moet de schrijfster een familielid zijn. “Ik vind dat die brieven bij de familie horen. Het zegt zoveel over hun leven”, legt ze uit.


De opa van Barbera, Jan Krijger uit Enkhuizen, had allerlei brieven bewaard die hij ontving tijdens de Tweede Wereldoorlog. In veel van deze (formele) brieven wordt hij bedankt voor het geven van aardappelen, maar in één van deze brieven wordt hij persoonlijker aangeschreven en gaat het over de barre omstandigheden.

Zo schrijft de afzender dat zij en haar gezin al twee weken in het donker zitten, omdat de elektriciteit is afgesloten. Ook het gas is bijna op – dat in die tijd maar twee uur per dag gebruikt mocht worden. Daarnaast wordt er gedreigd om het water in hun woning af te sluiten. In een tweede brief, die door dezelfde persoon is verstuurd, wordt verteld dat hun woning twee weken voor het schrijven ‘per ongeluk is platgebombardeerd’.

Zoektocht beginnen

Barbera zou deze brieven graag terug willen geven aan de familie van de briefschrijver. “Want ik vind dat deze brieven bij hun familie horen. Dit vertelt zo veel over hun leven van destijds.”

Maar het zoeken van de familie van de schrijver blijkt nog knap lastig. Een rondvraag bij Barbera’s eigen familie levert niets op, en in de brief wordt de naam van de schrijver en de achternaam van het gezin waarover verteld wordt, niet vermeld. 

Toch heeft ze het sterke vermoeden dat de brieven van de familie afkomstig moeten zijn. “In de overige brieven wordt mijn opa constant met ‘meneer’ aangesproken, terwijl hij door deze schrijver bij zijn voornaam wordt genoemd”, laat Barbera weten. “Dat doet vermoeden dat het om familie moet gaan. Een conclusie die ik trok, nadat ik de brief nog een keer goed had nagelezen.”

Wel wordt over haar man Henk in de brieven geschreven en over twee kinderen, genaamd Anneke en Fred. Van eerstgenoemde is bekend dat zij in de nazomer van 1944 is geboren. Fred gaat in dat jaar naar school en moet dus een jaar of zeven zijn geweest, zo vertelt Barbera.

De tekst gaat verder onder deze afbeelding.

Handtekening CH

In haar zoektocht naar de briefschrijfster besluit Barbera een oproep te plaatsen in een groep waar vaker personen gezocht worden. Barbera hoopt met haar oproep om familie van Fred en Anneke te vinden, die in Enkhuizen of Andijk wonen – of hebben gewoond. 

“Ik heb zoveel tips binnen gekregen, dat is bijna niet meer bij te benen”, vertelt Barbera aan de West-Friese redactie. “Ook de tip om bij het Westfries Archief in Hoorn langs te gaan. Maar als de kinderen in Amsterdam zijn geboren (het gezin woonde destijds in de hoofdstad, red.) denk ik niet dat ik daar iets over in Hoorn kan vinden.” 

Barbera vermoedt dat de kinderen nog leven en dat familie van het gezin uit Enkhuizen en Andijk kunnen helpen bij de zoektocht. “Als er familie in Enkhuizen is, en zeker in Andijk, dan moeten er mensen zijn die deze mensen kennen.”

Meer zoektochten

Via Facebook-groepen is het Barbera al eerder gelukt om in contact te komen met familieleden van briefschrijvers van de overige brieven, die aan haar opa waren gericht. Het is bijna een sport aan het worden. Op dit moment is ze met nog zo’n acht brieven bezig. “Normaal gesproken pak ik in de periode tussen kerst en oud en nieuw puzzels van zolder, maar nu heb ik iets heel anders om uit te puzzelen”, vertelt Barbera met een lach aan NH Nieuws/WEEFF.

Zo kwam ze vorige week in contact met een kleinzoon van een vrouw van wie ze een brief had in het archief. Die was heel enthousiast over de gevonden brief en vertelde Barbera over zijn oma en opa, die de beveiliging van koningin Wilhelmina verzorgde. “Dat zijn heel leuke dingen om te horen. Daar word ik zelf ook heel enthousiast van”, sluit Barbera af.