Drie lockdowns, een avondklok en veel frustratie; de coronacrisis heeft op iedereen flinke impact gehad. Nu er opnieuw grootschalige versoepelingen aan lijken te komen, kunnen we voorzichtig terugkijken naar de pandemie. Bestaat het ‘oude normaal’ nog wel of zijn er dingen die we onherroepelijk anders doen? Deze ziekenhuizen, de horeca en winkeliers geven het antwoord.
Dat de coronacrisis de samenleving ontregeld heeft, mag duidelijk zijn. Bijna nergens was de impact zo groot als in de ziekenhuizen. Sinds het uitbreken van de crisis werd alles op alles gezet om ‘code zwart’, waarbij ziekenhuizen patiënten moesten weigeren, te voorkomen.
Ziekenhuizen laten weten door het hoge ziekteverzuim in de nasleep van de coronacrisis te zitten. Toch worden de contouren zichtbaar van lessen die geleerd zijn.
“De pandemie was enorm zwaar voor de zorg, maar heeft ook voor een hoge saamhorigheid onder medewerkers gezorgd. Door de crisisstructuur konden we snel schakelen, zowel intern en als extern en werden innovaties versneld doorgevoerd. Zo konden bijvoorbeeld dankzij zuurstof en begeleiding vanuit het ziekenhuis zo’n 175 coronapatiënten eerder naar huis”, vertelt een woordvoerder van het Dijklander Ziekenhuis.
Beeldbellen met de behandelaar
Een innovatie die door de coronacrisis ook in een stroomversnelling kwam, is het beeldbellen met een behandelaar. “Dat bleek niet alleen een praktische oplossing tijdens een lockdown, maar betekent ook dat de patiënt niet voor elk gesprek meer naar het ziekenhuis hoeft te komen.”
Zorgmedewerkers bedanken voor de steun van buitenaf
De coronacrisis zorgde er ook voor dat ziekenhuizen beter een beeld kregen van wat ze als ziekenhuis nou echt aankunnen. “Als je het verwachte aantal patiënten hebt vastgesteld, kun je berekenen hoeveel bedden, personeel, operatiekamers en dergelijke je nodig hebt. Zo kon zo veel mogelijk gewone zorg doorgaan. Dit was voortdurend nodig maar dit gaan we nu blijvend inzetten.”
De coronacrisis heeft er in het ziekenhuis voor gezorgd dat er jaarlijkse herdenkingsbijeenkomst is. “Om naasten van overleden patiënten toch een mogelijkheid te bieden om te gedenken, hebben beide hoofdlocaties van het Dijklander Ziekenhuis nu een gedenktuin.”
Het Noordwest Ziekenhuis herkent het beeld dat het Dijklander schetst, maar vindt het nog te vroeg om terug te kijken. “We zitten er voor ons gevoel nog middenin. Er is nog steeds een wachtlijst en er liggen nog steeds patiënten met corona in het ziekenhuis. Het gevoel dat we kunnen terugkijken, is hier nog niet aanwezig”, laat een woordvoerder weten.
“Vroeger was tachtig procent inloop en twintig procent reserveringen. Nu is dat andersom”
Rob Baltus, Koninklijke horeca Nederland
De veranderde horeca
Maandenlange sluitingen, open met afstandsregels en QR-codes scannen aan de deur maakten de coronacrisis ook voor de horecaondermers een ongekend moeilijke tijd. Om nog maar te zwijgen over het personeelstekort waar veel zaken mee te maken hebben.
Toch zijn er volgens Rob Baltus van de Noord-Hollandse afdeling van Koninklijke Horeca Nederland ook lessen geleerd uit de crisis, en is de sector veranderd.
“Ten eerste wordt er nu veel meer gereserveerd. Vroeger was tachtig procent inloop en twintig procent reserveringen. Nu is dat andersom. Voor ons is dat ontzettend fijn, want dan weten we waar we aan toe zijn”, vertelt Baltus. “Bovendien kunnen we dan een dubbele bezetting draaien. Ouders met kinderen komen eerder en later op de avond heb je weer een heel ander publiek.”
Thuis ‘uit eten’ is een blijvertje
Veel restaurants probeerden tijdens de lockdowns maaltijdboxen te verkopen om het hoofd boven water te houden. Volgens Baltus heeft dat voor een nieuwe markt gezorgd: “Sommige restaurants zijn alweer gestopt met die maaltijdboxen, maar veel ondernemers hebben ook een nieuwe markt ontdekt en bezorgen hun maaltijden nog steeds. We ervaren dat mensen het prettig vinden dat als ze eters krijgen, ze een maaltijd van hoog niveau kunnen bestellen. Thuis ‘uit eten’ is een blijvertje.”
Ook het personeelstekort zorgt er volgens Baltus voor dat restaurants creatiever zijn geworden. Zo wordt er vaker gebruik gemaakt van een verrassingsmenu.
“Een etablissement serveert dan bijvoorbeeld drie verschillende gerechten, zodat de chef dat goed voor kan bereiden. Je zit de trend dat restaurants specialiseren. Doordat je het met minder mensen moet doen, focus je je op wat je heel goed kunt. Daarnaast zien we dat feesten en partijen eerder op de dag beginnen. Voor de coronacrisis begonnen die meestal rond 19.00 uur en gingen tot diep in de nacht door. Door de eerdere sluiting hebben mensen ontdekt dat het ook heel fijn is om eerder op de dag te beginnen en niet pas diep in de nacht te eindigen.”
Winkels gaan meer het internet op
Maandenlang gedwongen sluitingen zijn ook de winkeliers niet in de koude kleren gaan zitten. Het ‘click and collect’-systeem voelde voor de meesten als een dode mus en online leek de enige manier nog wat te kunnen verkopen.
Deze Amsterdamse ondernemer was zo blij dat hij weer klanten mocht ontvangen in zijn winkel dat hij de click & collect-deur zo snel mogelijk bij het vuilnis gooide. Tekst gaat verder na de video.
Winkeliers hebben tijdens de coronacrisis hierdoor een online-identiteit gekregen, weet voorzitter van Winkeliersvereniging Enkhuizen, Marieke Schooneman. “Sommige winkeliers deden aan videobellen met klanten om het assortiment te laten zien. Zo probeerden ze toch nog wat verkopen. Dat was heel arbeidsintensief, dus ik verwacht niet dat dat blijft.”
Maar de bereikbaarheid van winkels is wel groter geworden. “Je ziet steeds vaker dat je winkels kunt whatsappen, of dat ze hun spullen ook verkopen op Facebook of ergens anders een webwinkeltje zijn begonnen. Als ondernemers iets hebben geleerd dan is het wel dat ze flexibel moeten zijn.”
Vanavond om 19.00 uur geven premier Mark Rutte en minister Kuipers (Volksgezondheid) een persconferentie waar naar verwachting verdere versoepelingen worden aangekondigd.