Het Nationaal Hitteplan is van kracht vanwege de tropische temperaturen. Maar met alleen een landelijke waarschuwing zijn we er nog niet. In West-Friesland zetten ze daarom in op een lokaal hitteplan.
Het Nationaal Hitteplan is vooral een waarschuwingssysteem, maar geen verplichting om ook daadwerkelijk iets te doen. “Een lokaal hitteplan gaat een stap verder, dat is echt een draaiboek van wat te doen als het echt warm wordt”, vertelt een woordvoerder van het Rode Kruis.
Het Rode Kruis ziet nog te vaak dat de risico’s van hitte worden onderschat. Elke zomer overlijden er in Europa ruim 44.000 mensen aan de gevolgen ervan. “Zeker bij ouderen gaat het snel mis. Die hebben minder een dorstprikkel, en kunnen hun warmte daardoor minder goed kwijt. Hetzelfde geldt voor zwangere vrouwen en jonge kinderen.”
Lokaal maatwerk
Daarom is een lokaal hitteplan belangrijk. Gemeenten en GGD’en kunnen met lokaal maatwerk beter inspelen op wat er speelt in hun eigen omgeving met concrete acties: brieven sturen naar ouderen, op bezoek bij verzorgingshuizen of bezoek bij mensen thuis. “De gemeente weet precies waar kwetsbare mensen wonen”, legt de woordvoerder uit. “Binnen één gemeente kan de temperatuur wel tien graden verschillen.”
“Volgende zomer zien we het liefste dat elke gemeente een eigen hitteplan heeft”
Woordvoerder Rode Kruis
Een voorbeeld van lokaal maatwerk is te vinden in West-Friesland. De gemeente Hoorn werkt samen met zes andere West-Friese gemeenten aan een lokaal plan van aanpak voor hittestress. En dat is geen overbodige luxe: Hoorn staat in Noord-Holland op plek vier als het gaat om hittestress, oftewel het fenomeen dat de temperatuur in een stedelijk gebied gemiddeld hoger is dan in het omliggende landelijk gebied.
Samen tegen de hitte
Per gemeente worden kleine teams opgezet die nadenken over praktische maatregelen op drie fronten: gezondheid, gebouwen en de buitenruimte. Als leidraad gebruiken ze de ‘Menukaart Hitte’, een overzicht van bewezen oplossingen die gemeenten kunnen toepassen. Denk aan meer schaduw in de openbare ruimte, beter geïsoleerde woningen of hulp aan kwetsbare bewoners bij hittegolven. Ook ontstaat er een netwerk van mensen en organisaties die bij hitte snel kunnen schakelen.
De gezamenlijke aanpak moet in 2026 uitmonden in een volwaardig lokaal hitteplan voor elke gemeente in West-Friesland.
Met het vooruitzicht op warmere zomers door klimaatverandering, groeit de urgentie om lokaal in te grijpen. “We moeten dit ook met elkaar doen”, besluit de woordvoerder Rode Kruis. “Volgende zomer zien we het liefste dat elke gemeente een eigen hitteplan heeft.”