Het was chaos en een berenklus om de opvanglocaties voor Oekraïners op poten te zetten. Maar die chaos veranderde al snel in meer structuur en regelmaat. In de opvanglocatie in Andijk, waar zo’n 80 Oekraïners verblijven, weten ze na één jaar al aardig in de West-Friese klei te integreren. 

Eén jaar geleden is het eind deze maand dat de Russen Oekraïne binnenvielen. Een gigantische vluchtelingenstroom komt op gang. Zo’n 3.800 vluchtelingen leven nu in Noord-Holland Noord. In Medemblik waren ze een van de eersten die een opvang optuigde. Een ‘enorme operatie’, omschreef het halsoverkop samengestelde crisisteam toen. 

Ambtenaren van Medemblik stonden met stoelen en tafels te sjouwen, kleding te ordenen en kamers in te richten. Dat is nu heel anders. Er werd al snel een apart projectteam aangesteld om de opvang te regelen.

Warme terugblik

Locatiemanager Tim Winkster kijkt ‘warm terug’ op deze tijd, waarbij zoveel inzet uit de samenleving kwam. “Inwoners, organisaties, vrijwilligers en bedrijven stonden meteen klaar en velen doen dat nog steeds, daar zijn we ontzettend dankbaar voor. Maar het was ook pionieren, ervaring opdoen en uitzoeken wat wel en niet werkt.”

Ondanks alle onzekerheden die er zijn voor de Oekraïners, is er nu wel veel meer structuur. Winkster: “Er zijn duidelijke afspraken, we hebben huisregels gemaakt, we weten wat we van elkaar kunnen verwachten. Dat geldt ook voor de huismeesters. Zo weten zij nu hoe ze met bepaalde situaties moeten omgaan – als iemand zorg nodig heeft bijvoorbeeld, of vertrekt uit de opvang, of de huisregels overtreedt.”

“Laatst kwam er een Nederlandse studente huiswerk maken met een van de bewoners in de opvanglocatie”

Tim Winkster – locatiemanger

In Opperdoes verblijven 70 mensen en in Andijk zo’n 80. Een groot deel daarvan zijn kinderen. “Zeker dertig kinderen zijn er hier. Er is dan ook een aparte speelkamer voor ze.” Het lukt niet altijd iedereen om helemaal mee te komen. Maar er gaat ook veel goed. 

“De mensen die werken, komen vanzelfsprekend meer in aanraking met Nederlanders en onze maatschappij. Dat geldt ook voor schoolgaande kinderen en studerende jongeren. Er ontstaan vriendschappen, laatst kwam bijvoorbeeld een Nederlands studente huiswerk maken met een van de bewoners in de opvanglocatie. Dat zijn veelzeggende signalen voor ons.” 

Het overgrote deel, zo’n driekwart van de volwassen bewoners in Andijk, is aan het werk. Met name in de glas- en tuinbouw maar ook bij een plaatselijke bakker of in de horeca. 

Komen en gaan

Toch ziet Tim ook vaak Oekraïners komen en gaan. “Soms vertrekken bewoners, omdat zij terugkeren naar Oekraïne. De plekken die leegkomen, worden vervolgens gevuld met Oekraïners die nu bij gastgezinnen binnen de gemeente worden opgevangen en hebben aangegeven dat doorstroming gewenst is.”

De Tijdelijke beschermingsrichtlijn waar de Oekraïners onder vallen is verlengd tot 4 maart 2024. Tot die tijd kunnen Oekraïners aanspraak maken op tijdelijke bescherming in Nederland. “Of deze termijn na 4 maart 2024 wordt verlengd, is uiteraard afhankelijk van de situatie in Oekraïne tegen die tijd. Waarschijnlijk valt hier aan het einde van 2023 een beslissing over.”