Middeleeuwse schilderijen die door moderne technieken tot leven worden gewekt. Bij de Zuiderkerk in Enkhuizen hebben restaurateurs een digitale reconstructie gemaakt van de zogeheten gewelfschilderijen aan het plafond van de kerk. Alle verhalen rondom deze speciale reconstructie zijn verwerkt in een boek, dat vanmiddag officieel gepresenteerd wordt.
De beschilderingen van de eikenhouten plafonds zijn de oudste in Nederland. Het stadsbestuur van Enkhuizen gaf in 1484 opdracht aan een onbekende kunstenaar om de verhalen van het Oude en Nieuwe Testamentte beschilderen. Destijds vooral bedoeld om de verhalen uit de bijbel te vertellen aan mensen die niet konden lezen.
In 1572 werden de werken overgeschilderd, maar begin vorige eeuw kwamen de gewelfschilderijen terug door ze met een schraapijzer bloot te leggen. “Dus ze zijn tevoorschijn gekomen, maar ja, ook toch weer beschadigd”, licht kunsthistorica Froukje Holtrop toe in het programma De Tafel van Knook.
Bekijk hier het hele interview. Tekst gaat verder.
Wie nu in de Zuiderkerk komt, kan de werken niet goed zien. “Als je weet wat er ooit afgebeeld heeft gestaan, dan kun je het wel herleiden”, zegt Holtrop. “Het is een prachtige kerk, maar de leesbaarheid van die gewelfen zijn lastig. En daarom is het bijzonder wat er nu is gebeurd.”
Digitale restauratie gewelfschilderingen
Met een team van anderen zijn twee restauratoren aan de slag gegaan om de kunstwerken digitaal tot leven te wekken, en ze op deze manier te restaureren. “Op het gewelf zijn verfpigmenten gevonden”, legt Holtrop uit. “Daar is opnieuw verf van gemaakt, om de kleur uit het einde van de Middeleeuwen te benaderen. Er is nieuw eikenhout gepakt, waarop de restaurateurs geverfd hebben.”
“Dat hebben ze vervolgens gefotografeerd, en met een soort ‘photoshop’ hebben ze die 50 beeltenissen gereconstrueerd”, gaat ze verder. Uit de digitale restauratie blijkt dat de panelen vroeger bont gekleurd waren. “Dus fel oranje, knalblauw, knalgroen. Dat je denkt: ‘Hoe is het mogelijk?’.
Boek over reconstructie en restauratie
Alle verhalen over de werken zelf en het reconstrueren van de restaurateurs zijn verzameld in het boek ‘Een hemel van hout’. Vandaag om 15.30 uur wordt dit gepresenteerd bij de Zuiderkerk in Enkhuizen. “Dit geeft ook de context van de schilderingen”, zegt Holtrop. “Dus uit de tijd van Enkhuizen in de zestiende eeuw, dat welvarend was door de haringvangst, en de kerk ook kennelijk geld had om de schilderingen te laten maken.”