Media zoals radio, online en televisie spelen een belangrijke rol bij het informeren van de samenleving. Op landelijk-, regionaal-, maar zeker ook op lokaal niveau. Een grote brand in Obdam is voor iemand in Brabant misschien niet interessant, maar als je uit West-Friesland komt dan wil je weten wat er speelt.
Inmiddels leest niet iedereen meer de krant en krijgen sommige mensen het nieuws alleen door via sociale media. Op zich niks mis mee, behalve dat iedereen nu iets kan schrijven als dé waarheid. Naast commerciële partijen is er in bijna elke gemeente ook een lokale omroep. Een lokale omroep verzorgt het publieke media-aanbod in een of meer gemeenten.
Zo’n omroep moet door het Commissariaat worden aangewezen als lokale publieke media-instelling. De afgelopen vijf jaar was WEEFF aangewezen als lokale omroep voor Drechterland, Enkhuizen, Hoorn, Koggenland, Medemblik, Opmeer en Stede Broec. Dit jaar maken de gemeentes de keuze om deze aanwijzing als lokale omroep te verlengen of aan een andere partij te geven.
Mediawet
Iedereen kan zo’n aanvraag doen. Wel moet er aan een aantal voorwaarden worden voldaan. Het Commissariaat wijst per gemeente maar één omroep aan. Het Commissariaat voor de Media ziet er als zelfstandig bestuursorgaan op toe dat deze regelgeving wordt nageleefd. Daarbij richt het Commissariaat zich op eerlijke verhoudingen tussen publieke en commerciële media-instellingen en transparante eigendomsverhoudingen in de media. Dit houdt kortgezegd in dat een lokale omroep geen commerciële instelling kan zijn en daarnaast ook geen politieke standpunten in mag nemen, of één partij steeds naar voren laten komen in het nieuws. De onafhankelijkheid, kwaliteit en diversiteit van die informatievoorziening zijn dan ook wettelijk beschermd, onder meer in de Mediawet en het Mediabesluit.
De zendtijd in West-Friesland is aangevraagd door vier verschillende partijen (van Hoorn zeggen, OnsWestfriesland, HoornRadio en WEEFF), waarvan één partij (van Hoorn zeggen) alleen de zendtijd in de gemeente Hoorn aanvraagt.
Waarom is dit belangrijk voor inwoners?
Een lokale omroep speelt een belangrijke rol bij de lokale democratie. De journalisten kunnen onder andere overheidsinstellingen controleren, maar ook inzichtelijk maken wat er precies in de gemeente gebeurt. Verder is de lokale omroep er om te laten weten wat er speelt. Om er voor te zorgen dat de omroep dit werk kan uitvoeren, ontvangt de lokale omroep subsidie vanuit de gemeente. In West-Friesland is er vijf jaar geleden voor gekozen om de krachten te bundelen. Dit betekende ook dat de subsidie van alle zeven gemeenten terecht kwam bij één omroep, waardoor er snellere ontwikkelingen konden plaatsvinden.
De wereld van de lokale publieke omroep is volop in beweging. Zo komt er in 2025 een stelselwijziging waar alle lokale omroepen moeten samenvoegen tot verschillende streekomroepen. De NLPO schrijft hierover:
De schaalvergroting heeft belangrijke voordelen: door samen te werken kunnen lokale omroepen voor meerdere gemeenten het media-aanbod verzorgen. Daarmee wordt het afzetgebied vergroot, de journalistieke kwaliteit versterkt en de financiële armslag verbeterd. Door zich te richten op de streek in plaats van een enkele gemeente kunnen omroepen meer continuïteit en professionaliteit bieden dan de huidige 230 versnipperde (kleinschalige) initiatieven. Zo kan meer geld vrijgemaakt worden voor het maken van lokale content.
Bron: Nederlandse Lokale Publieke Omroepen (NLPO)
In West-Friesland zijn wij op landelijk niveau een van de voorlopers van deze streekvorming. Radio Enkhuizen en Radio Hoorn zijn namelijk voor de vorige zendertoewijzing (2017) al gefuseerd. WEEFF is ook dichtbij het officiële streekomroep keurmerk van de NLPO.
De gemeenten worden ook geacht om samenwerking te stimuleren tussen de partijen die zendtijd aanvragen. De vier partijen hebben dan ook met elkaar om tafel gezeten. WEEFF heeft aangegeven open te staan voor samenwerking met alle drie de partijen. Van Hoorn Zeggen wil samenwerken met HoornRadio. OnsWestfriesland en HoornRadio hebben een intentieverklaring ondertekend om in de toekomst een streekomroep te willen vormen.
Belangrijke keuze
Het proces van zendtijdtoewijzing speelt momenteel in zeven gemeenten in West-Friesland. Per gemeente moet één omroep aangewezen worden, maar al eerder sloten de gemeenten ook het ‘Pact van Westfriesland‘. Hierin wordt het samenwerken van de zeven gemeenten gestimuleerd.
HoornRadio en OnsWestfriesland hebben beide aangegeven voor de hele streek te willen gaan. Waar HoornRadio zich nu alleen nog op Hoorn richt. Van Hoorn Zeggen heeft zich alleen aangemeld in Hoorn. WEEFF heeft zich uiteraard ook opnieuw aangemeld om het nieuws uit West-Friesland te blijven verslaan op onze verschillende platformen en de al gevestigde streekomroep voort te zetten.
Inmiddels heeft het college van burgemeester en wethouders uit Hoorn de voorkeur uitgesproken naar ‘Van Hoorn Zeggen’. De raad van Hoorn gaat hierover vanavond in debat. Het college uit Opmeer heeft de voorkeur uitgesproken voor HoornRadio. Ook daar moet de raad nog een besluit nemen. In de andere gemeenten is de voorkeur nog niet bekend gemaakt.
De gemeenteraden moeten vóór 3 maart 2023 een wettelijk en voorkeursadvies via een raadsbesluit doorgeven aan het Commissariaat voor de Media. Het Commissariaat ziet toe op de procedure en verleent uiteindelijk de aanwijzing.