Het is vijf minuten voor drie als de zeven West-Friese burgemeester naast elkaar het podium van de Oosterkerk in Hoorn opklimmen. Ze vertegenwoordigen de zeven gemeenten die hun archieven in het oudste streekarchief van Noord-Holland huisvesten. In 1975 namen Enkhuizen, Medemblik en Hoorn het voortouw in het opzetten van een gezamenlijk archief. Eerst vanuit een wettelijke plicht om informatie te bewaren. Nu een publiek toegankelijke instelling waar de verhalen van West-Friesland worden verteld.
Afzwaaiend directeur Dirk Dekema opent het jubileumfeest in de afgeladen volle Oosterkerk. “Vandaag is een mooi moment om stil te staan bij wat we hebben opgebouwd. En vooruit te kijken naar wat er gebouwd wordt.” Voordat het archief zich vestigde in het huidige pand aan de Blauwe Berg, betrok de organisatie de kelder van het stadhuis van Hoorn. “Ik noem het altijd maar het souterrain van het stadhuis”, lacht Dekema. De focus van het archief lag daar op het behoud. “We droegen daar vooral de zorg voor de spullen en het ontsluiten van de informatie”.
Nieuwe koers en nieuwe directeur
In 2006 kwam er verandering in de koers van het archief. Met een nieuw pand aan de Blauwe Berg werd de toegankelijkheid van het archief voor de inwoners beter. En het archief komt nu weer in een nieuwe fase. Dirk Dekema neemt bijna afscheid van het archief als directeur en draagt daarbij het stokje over aan Anouk Schoemaker.
Het verleden, heden en de toekomst
Schoemaker kondigt de sprekers van de bijeenkomst aan. De drie vertegenwoordigen het verleden, het heden en de toekomst. De eerste spreker is Geke Burger, maritiem historicus bij de Universiteit van Leiden. Ze deed onderzoek naar een scheepswrak dat voor de kust van Texel vergaan is in een scheepsramp. De archeologische vondsten uit het wrak, ruim 3000 objecten, vertellen een gedeeltelijk verhaal. In haar onderzoek vulde ze dat verhaal aan met informatie die ze terug vond in onder andere het Westfries Archief. Zo kon ze een lontstok, gebruikt om kanonnen mee af te vuren, koppelen aan de zeevaarder Cornelis Claes uit Blokdijk. “En goed nieuws. Ik vond Cornelis terug op lijsten van andere schepen in de archieven. Hij overleefde de ramp en bleef varen” vertelt Burger.
Theatermaker Diederik van Vleuten spreekt over zijn zoektocht naar de connectie tussen zijn eigen familiegeschiedenis en zijn historische held de ontdekkingsreiziger James Cook. Wat in eerste instantie een toevallige overeenkomst lijkt in achternamen, blijkt later dat Cook misschien toch een korter lijntje heeft met de Van Vleuten familielijn. De ontdekkingsreiziger ging namelijk in de leer bij cartograaf Samuel Holland. En laat de familie Van Vleuten nou ook een aangetrouwde lijn met de naam Holland hebben. “De man die Cook kaarten leerde tekenen was Major Samuel Holland. En die naam Samuel Holland komt ook voor in onze eigen stamboom. Wat leuk!” Na flink archiefonderzoek kon Van Vleuten de connectie tussen zijn familie en Cook ook daadwerkelijk leggen.
Oud langebaan schaatser Ben van der Burg sluit de middag af. Na zijn carrière als topschaatser is hij nu futuroloog. Met een blik op de toekomst vertaalt hij in een energiek verhaal het belang van plekken als het Westfries Archief in de technische ontwikkelingen. “Zonder data is er geen AI, en daarom zijn jullie zo belangrijk. Het Westfries Archief levert geweldige data. Koester dat”
Door de actualiteit ingehaald
Om het vijftigjarig bestaan te memoreren is er een boek gemaakt. In het boek worden de verhalen van het archief verteld. Maar ook laten de zeven burgemeesters hun favoriete archiefstuk zien. De eerste boeken worden dan ook aangeboden aan de burgemeester. Al zijn drie van de zeven die in het boek staan ondertussen al vertrokken uit hun ambt in West-Friesland. “We zijn door de actualiteit ingehaald. Drie van de zeven zijn intussen vervangen. Het is een bewogen werkveld, waar jullie inzitten” grapt Dekema.