Na een leven vol avontuur schenkt Gerard zijn schip: “Laatste in z’n soort”

Een uniek verhaal over hoe een schip werd gered van de vuilnisbelt door Gerard en zijn vrouw Maartje. Ze voeren er heel Europa mee door en belandden uiteindelijk in het Enkhuizer Zuiderzeemuseum, waar ze ook bleven wonen. Maar nu Gerard op leeftijd raakt, en zijn vrouw is overleden, wil hij het schip schenken aan het museum.

In de documentaire ‘De Laatste Turfvaarder’ van Hans Mors, Bart Grimbergen en Roel Wijngaards-De Meij, worden we meegenomen in het toch wel bizarre verhaal van Gerard en Maartje Meijer. 

Gered van de vuilnisbelt

Het begint in 1971, als het stel bij een vuilnisbelt in het Utrechtse Maarssen het schip zien liggen. “Hij lag op de zij in de sloot. Maar we zagen die kont, en werden we er meteen verliefd op”, vertelt Gerard lachend.

Ze kochten het schip voor 1.000 gulden, maar zo’n beetje alles moest worden opgeknapt aan ‘De Vriendschap’, zoals de naam van het schip luidt. De Wilnisse Aak uit 1897. “Een vrachtschip. En aan de buitenkant is alles nog origineel. Het is de laatste in zijn soort.”

Gerard en Maartje zijn allebei gek van zeilen. “Varen was ons leven, we vonden het prachtig.” Al zeilend varen ze zo’n beetje over alle Europese rivieren, en ook de Oostzee. “We hebben onder meer zakken graan, maar ook aardappels vervoerd. Maar het mooiste was turf. Dat gebeurde eigenlijk niet meer. Maar in 2000 hebben we dat toch nog naar Gouda gebracht. We zijn dus de laatste turfvaarders geweest.”

Altijd gebleven in het Zuiderzeemuseum

Bij toeval komen ze tien jaar geleden uiteindelijk in het Zuiderzeemuseum terecht. Het stel ligt in de haven van Enkhuizen als ze gevraagd wordt met hun historische schip in de haven van het museum komen te liggen. Dat doen ze, om er vervolgens nooit meer weg te gaan.

Gerard wordt gezien als de havenmeester die een oogje in het zeil houdt. Hij houdt ervan om bezoekers uitleg te geven. Samen met Maartje heeft hij het goed, totdat Gerard merkt dat er iets niet klopt. “Ze vergat steeds meer dingen. Zelfs na uitleg lukte het haar niet om met het kompas om te gaan toen ik het haar vroeg. Dat maakte me bang”, zegt Gerard.

Toekomst van het schip

Ze blijkt Alzheimer te hebben. “Ik heb haar hier, mede dankzij mensen in het museum, nog vijf jaar met veel liefde kunnen verzorgen.” Daarna verhuist ze naar een verpleeghuis, en blijft Gerard alleen achter. Elke dag brengt hij veel tijd bij haar door, totdat ze een jaar later overlijdt. 

Gerard is nu 80. Zeilen doet hij nog maar zelden. “Voorheen deden we het samen, en alleen is het soms best pittig.” Dat is voor de schipper ook de reden om na te denken over de toekomst van zichzelf, maar ook van zijn geliefde schip.

Niet meer alleen ‘pielen’

In de documentaire ‘De Laatste Turfvaarder’ wordt de kijker meegenomen in hoe Gerard zijn schip aan het Zuiderzeemuseum wil schenken. “Ik heb er vrede mee. Ik geloof dat het verstandig is dat ik niet meer in m’n eentje zit te pielen.” 

En wat hij zelf gaat doen? “Zolang ik het schip nog zelf kan onderhouden, blijf ik er wonen. Zo niet, dan vertrek ik.”