Steeds meer steden, waaronder in West-Friesland, kampen met leegstand in winkelgebieden. Door hoge prijzen en online shoppen verdwijnen winkels en speciaalzaken uit het straatbeeld. In het programma De Tafel van Knook vertelt stedenbouwkundige Marjolein Peters welke oplossingen er denkbaar zijn. “Maar dit is een trend die volgens mij niet meer te stoppen is.”

Als stedenbouwkundige houdt Peters zich bezig met de ontwikkeling van een gebied. “Dat gaat verder dan alleen gebouwen. Ook kijken we hoe we functies met elkaar kunnen combineren, en hoe je dat maakt tot een toekomstbestendige plek waar mensen goed met elkaar wonen en werken.”

Peters beaamt de groeiende leegstand. “Dit speelt in heel Nederland. Als we kijken naar winkels, zie je overal dat het aantal vierkante meters winkelgebied afneemt. Ook in grote steden. Dit is een trend die volgens mij niet meer te stoppen is. En dat heeft er bijvoorbeeld mee te maken dat mensen onder andere online kopen. Niet alleen producten uit speciaalzaken, maar ook dagelijkse boodschappen.”

Bekijk hier het hele interview met Marjolein Peters. Tekst gaat verder onder de video.

Als stedenbouwkundige ziet ze een oplossing in het compacter maken van winkelgebieden. “Je kijkt waar de kern zit. Winkelgebieden aan de buitenranden kun je dan benutten voor woningbouw”, licht ze verder toe. “In centra kun je ook meer ruimte bieden voor andere functies als sport, zorg en horeca. Dus niet alleen gericht op het kopen, maar ook op het verblijven en ontmoeten.”

Bestemmingsplan en dynamische huurprijzen

Hierbij stipt Peters aan dat woningbouw boven winkels helpt voor zowel bewoners als ondernemers. “Je bereikt ermee dat je starters en senioren woningruimte vlakbij voorzieningen aanbiedt. Maar ook dat de voorzieningen meer voeding krijgen van mensen die er wonen. Bijvoorbeeld door op supermarkten drie lagen woningen te bouwen. Als ik gevraagd wordt een supermarkt met grote parkeerruimte te tekenen, vraag ik me af hoe dit slimmer en efficiënter kan. Gemeentes doen vervolgens wel of niet iets mee.”

Wat ook een optie kan zijn, is de mogelijkheid om het bestemmingsplan voor bepaalde panden aan te passen. “Als je meer ruimte biedt komen er meer mensen op af”, zegt Peters. “Wat eigenaren ook kunnen doen is een omzet-gerelateerde huur vragen. Een sympathiek initiatief, want iemand die in het begin nog niet veel omzet draait geef je een soort ‘starthuur’. Dat gebeurt nu op enkele plaatsen.”

Poort van Hoorn

Bij het project De Poort van Hoorn adviseert Peters om niet de oude functies van het centrum van Hoorn te kopiëren, maar juist te kijken hoe dit aanvullend kan zijn. “En juist ook hele goede routes te maken voor de voetganger en fiets”, vult de stedenbouwkundige verder aan. “Zodat je ook heel snel van het één naar het ander kan gaan.