Bedrijven en uitzendbureaus die graag werken met Poolse arbeidskrachten, hebben steeds minder te kiezen. Omdat de economie in Polen flink groeit, profiteren meer Polen van de mogelijkheden in eigen land en is de drempel om in het buitenland te gaan werken hoger geworden. “Zo willen ze nu een betere huisvesting. En soms ligt de woonlocatie op (meer dan) een uur reizen van de werkplek, dat is zowel voor de werknemer als de werkgever onwenselijk”, zegt Suzanne Steegman van onderzoeksbureau Decisio. 

Waar Polen jaren geleden in groten getale naar Nederland, Engeland, Duitsland en Noorwegen trokken om geld te verdienen, lijkt die stroom flink te zijn opgedroogd. “De vraag naar arbeidsmigranten blijft behoorlijk”, vertelt Suzanne Steegman van onderzoeksbureau Decisio. “Maar door een groeiende economie in Polen stellen ze meer eisen. Ze willen bijvoorbeeld betere arbeidsomstandigheden en een betere kwaliteit van de huisvesting.”

Daarbij is er een wet aangenomen waardoor Polen die ook een paar maanden in het buitenland werken voortaan extra inkomstenbelasting in Polen moeten betalen (naast inkomstenbelasting in Nederland). Steegman: “Dat zul je nu nog niet merken, maar volgend jaar, als ze belastingaangifte moeten doen, is dat wellicht wel een negatieve prikkel.”

De arbeidsplaatsen die vroeger werden ingenomen door de Polen, worden nu vaak overgenomen door de Bulgaren en de Hongaren. Steegman verwacht niet dat de vraag naar arbeidsmigranten de komende jaren veel zal afnemen. “Automatisering zal op de lange termijn misschien invloed hebben, al zijn er ook bedrijven die zeggen dat er daardoor weer meer mensen nodig zijn die toezicht moeten houden op het productieproces.”

Tekst gaat verder onder het gele blok.

Veel bedrijven met arbeidsmigranten in dienst werden vorig jaar getroffen door de coronacrisis. Zij zagen hun personeel aan de lopende band vertrekken. Suzanne Steegman: “Vorig jaar maart zijn veel arbeidsmigranten naar huis gegaan. Hun werk viel weg en er was onzekerheid of ze later nog gemakkelijk terug konden komen. Maar in de maanden erna is de vraag weer behoorlijk hard toegenomen tot het oude niveau van voor de pandemie.”

Wel waren er verschuivingen binnen de sectoren. “Zo was er in de horeca minder vraag naar werknemers of was het helemaal stilgevallen, terwijl de pakketdiensten overuren draaiden.”

Derde golf

Hoeveel arbeidsmigranten er over een kleine tien jaar zullen zijn, is volgens Steegman lastig te voorspellen. “Dat komt met name omdat het op dit moment totaal onbekend is hoe het zich gaat ontwikkelen. Komt er nog een derde golf of is het daarna klaar?” Afhankelijk van het scenario verwacht Decisio dat er in 2030 tussen de 8.880 en 20.670 extra arbeidsmigranten zullen zijn in (bij elkaar) de Kop van Noord-Holland, West-Friesland en de regio Alkmaar.

Volgens Steegman zijn arbeidsmigranten onmisbaar voor Nederland, en zullen we hen daarom hier nog wel even zien. “Wij hebben hier te maken met vergrijzing en een afnemende beroepsbevolking, dus de vraag naar arbeid zal ergens moeten worden ingevuld. Of dat nu door Nederlandse of door buitenlandse arbeidskrachten gebeurt.”