Het is 1994 als de dan 20-jarige Miriam Hoorenman wordt uitgezonden naar Joegoslavië, waar ze voor vier maanden gestationeerd wordt. Ze maakte daar van dichtbij mee wat oorlog met mensen doet, en herdenkt daarom op 4 mei trouw de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. 

Hoorenman deed mee aan het NH Nieuws-panel herdenkingsonderzoek. Want moeten we ook na 75 jaar vrijheid, blijven herdenken? “Ja, herdenken vind ik héél belangrijk. […] Er zijn zoveel mensen die hun leven hebben gegeven voor mijn vrijheid. Dat mag nooit vergeten worden”, zegt veteraan Miriam Hoorenman stellig.

Als Miriam 16 jaar is gaat ze bij Defensie en wordt – net als haar vader – in Duitsland gestationeerd. Jong en onbevangen als ze is, voelt de missie naar Joegoslavië voor Miriam als een avontuur. Ze komt terecht in kamp Lukavac. “Ik had feitelijk een beetje een bureaubaan. Ik zat op kantoor en zorgde ervoor dat de monteurs al hun boutjes en moertjes kregen, de gereedschappen en dergelijke.”  Maar de omstandigheden van werken op de kazerne, zijn wezenlijk anders. “Er werd constant geschoten en je moest altijd uitkijken, en had altijd je wapen bij je.”

Behalve de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog worden op 4 mei ook alle andere slachtoffers van oorlogsmissies en vredesoperaties na de Tweede Wereldoorlog herdacht. Onder hen dus ook de veertien militairen die sneuvelden in voormalig Joegoslavië, destijds Miriams collega’s. Toch draait de herdenking op 4 mei voor haar vooral om de slachtoffers die vielen tussen 1940 en 1945. 

“Dat flitst wel voorbij in gedachten, maar ik kende ze niet”, zegt ze over de militairen die begin jaren negentig in voormalig Joegoslavië zijn omgekomen. “Ik sta stil bij de Canadezen, Amerikanen, Polen en Marokkanen die Nederland hebben bevrijd.”  

Herdenken

De laatste jaren herdacht Miriam samen met de veteranengroep in Hoorn en ze vindt dan ook dat er jaarlijks herdacht moet blijven worden, ook al zijn we ruim 75 jaar verder. “Een vast punt ieder jaar houdt de herinnering vast over wat nooit meer mag gebeuren. Als het eens in de vijf jaar is of nooit meer, zal de jeugd nooit echt dankbaarheid voelen voor wat zij in vrijheid mogen doen en (be)leven.” 

Samen met haar vrouw en twee zoons, kijkt ze steevast naar de 2 minuten stilte op De Dam.  “Ik denk dat mensen niet meer weten wat het is, om de vrijheid te hebben die ze nu hebben. De mensen vroeger mochten niet naar buiten, je kon zomaar doodgemaakt worden omdat je een Jood was, of gehandicapt, of homo. Het is belangrijk te leren van de geschiedenis, zodat dat zich in de toekomst niet herhaalt”. 

Volgens Hoorenman moet 5 mei dan ook een officiële vrije dag zijn voor iedereen. “Juist omdat dit een niet-christelijke feestdag is en met de grote hoeveelheden vluchtelingen die ons land jaarlijks binnenkomen, is het belangrijk om de vrijheid die een ieder hier heeft te kunnen vieren.”