Het oudste deel van de begraafplaats aan het Keern in Hoorn heeft sinds 2017 de beschermende status van een gemeentelijk monument.

“De begraafplaats is in gebruik genomen in 1830,” vertelt Rita Lodde-Tolenaar, secretaris van de vorig jaar opgerichte Stichting Vrienden van de begraafplaats Keern. “Voor die tijd werden de mensen begraven in of om de kerk. Dit is ook in de Grote Kerk van Hoorn gebeurd toen hij er nog in zijn oude vorm stond.

“Napoleon heeft bepaalt dat dit niet meer mocht. Want dat gaf ook een heleboel narigheid. De uitdrukking rijke stinkerds komt bijvoorbeeld van het feit dat de rijke mensen die in de kerk begraven lagen niet altijd even fris roken.”

“Er zijn toen begraafplaatsen ingericht. Koning Willem I heeft dit nog weer teruggedraaid maar in 1829 was dit definitief voorbij en moest iedere gemeente een begraafplaats hebben. Er werd een lening uitgeschreven door Hoorn waarop je kon intekenen.”

Begraafplaats Keern raakte vol

“Er zijn graven die geruimd worden. Maar veel van de graven, zeker op deze oude begraafplaats, zijn graven die er heel lang, dan wel eeuwig mogen blijven liggen,” vertelt Rita Lodde-Tolenaar. “Dat zie je ook aan een aantal bijzondere graven die er te vinden zijn.”

“In 1830 werd iedereen er begraven. Maar op een gegeven moment hebben de katholieken een hele mooie eigen begraafplaats gekregen bij de Drieboomlaan. De stad groeide echter dusdanig dat ook dat vol is geraakt.” In 1969 kwam er dan ook een derde begraafplaats aan de Berkhouterweg.

Gemeentelijk monument

Het kostte enige moeite voordat een groot deel van de begraafplaats aan het Keern de status van gemeentelijk monument kreeg. “Begraven en alles wat er omheen zit is niet het meest favoriete onderwerp,” legt Rita uit. “Uiteindelijk heeft de gemeente ermee ingestemd in 2017. Het kapelletje, dat eigenlijk een lijkenhuisje was, werd al eerder tot gemeentelijk monument verklaard.”

Op de begraafplaats liggen ook een aantal bijzondere families begraven. “Zoals Carbasius, De Fik, Opperdoes, Alewijn, Van Akerlaken. Dat zijn de regenten van de 19e eeuw. Een van de graven, van Carbasius, was nogal verwaarloosd en ingestort. Een jaar of twaalf geleden heeft Albert de Graaf hier aandacht voor gevraagd. Het graf is gelukkig hersteld.”

Plannen van de stichting

De basis van de stichting wordt gevormd door Vereniging Oud Hoorn, Stichting Stadsherstel en de Kerkmeijer – de Regt Stichting. Men is voornemens de geschiedenis van de begraafplaats meer tot uiting te brengen. Onder meer via lezingen, rondleidingen en een digitale nieuwsbrief. Maar er zijn meer plannen.

“Vroeger was de ingang van de begraafplaats aan het Keern. Nu zit de ingang aan het Dampten. Maar we gaan wel in samenwerking met de gemeente een hekwerk plaatsen in de muur. Dat hek kan niet open. Het zal voor altijd worden gesloten. Maar het geeft wel een veel mooier beeld en beleving van de begraafplaats.” De plaatsing van het hek staat voor september op het programma.

Foto: Door Dqfn13 – Eigen werk, CC BY-SA 4.0