Hoogwouders Erik Mooij en Irma Stroet stimuleren al langer zonnepanelen op daken. Maar hun ambitie reikt nu verder dan de gemeentegrenzen: ze willen in heel West-Friesland géén zonneparken. Dit om onnodig verlies van landschap en zeer vruchtbare landbouwgrond tegen te gaan.
Vorige week dinsdag was er nog een informatiebijeenkomst in Het Postkantoor in Bovenkarspel, waar alle samenwerkingspartners – van gemeenten tot energiecoöperaties – samenkwamen. Daar werd de ambitie uitgesproken om verder te gaan met het aanleggen van zonneparken in West-Friesland. Er wordt gesproken over 400 hectare. Een rekensom dat te vergelijken is met de aanleg van zo’n 570 voetbalvelden. Oftewel: “Lange halen, snel thuis”, waarschuwt Erik Mooij. “En dat gaat ten koste van ons unieke landschap, biodiversiteit en zeer vruchtbare landbouwgrond.”
Volgens Mooij kan het dan ook anders. Als alternatief noemt hij het benutten van daken op kassen, schuren, veestallen, parkeerplaatsen en bedrijven. “Neem bijvoorbeeld de gemeente Opmeer: daar is het dakoppervlak met 500.000 m2 in potentie groot”, zegt de Hoogwouder. “Met name op bedrijventerreinen, en laat Opmeer er daar nu drie van hebben. Op dat vlak liggen nog volop kansen.”
Als voorbeeld noemt hij het distributiecentrum van Action in Zwaagdijk-Oost, waar 12.700 zonnepanelen de daken bedekken. Mooij gelooft dat er zat bedrijven zijn die belangstelling hebben, alleen zet het overvolle elektriciteitsnet een enorme rem op deze ambities. Volgens wethouder Herman ter Veen van de gemeente Opmeer staan zo’n 1.000 bedrijven in Noord-Holland op de wachtlijst om aangesloten te worden.
Zonnepanelen boven parkeerplaatsen?
Maar ook op de parkeerplaatsen in West-Friesland is er meer dan genoeg ruimte, zogeheten ‘Solar Carports’. Dat zijn (grote) parkeerplaatsen, volledig overdekt met zonnepanelen. In Frankrijk wordt dit zelfs in 2023 verplicht. Erik Mooij: “De auto’s staan er droog, koel en beschermd. Ook kunnen elektrische auto’s daar opgeladen worden, gevoed door de zonnepanelen. Eén en één is twee.”
De provincie heeft hier zelfs een subsidie van 1,5 miljoen euro voor verstrekt. Het liep zo hard, dat deze regeling met een jaar is verlengd. Hoeveel vierkante meter aan parkeerterrein is er per gemeente?
Opmeer: 87.000 m2
Koggenland: 125.000 m2
Hoorn: 548.000 m2
Medemblik: 427.000 m2
Enkhuizen: 9.000 m2
Stede Broec: 50.000 m2
Drechterland: 23.000 m2
‘Geen gehaaste keuzes maken’
“We willen de West-Fries wakker schudden voordat het te laat is. Als gemeenten nu niet op de rem trappen, worden er volgend jaar besluiten genomen die grote gevolgen hebben op de lange termijn. Zodra ze allemaal hun beleidskader hebben vastgesteld, kunnen aanvragen van commerciële projectontwikkelaars niet meer worden geweigerd.”
Maar er loert nog een ander gevaar, zegt Mooij. Buitenlandse bedrijven en investeerders kopen op grote schaal Nederlandse zonneparken op. “Wat als dat nou ook gebeurd in onze regio en de winsten verdwijnen in de zakken van deze investeerders? Dat botst met de eisen die we hier stellen aan zonneparken, zoals burgerparticipatie en omwonenden die er financieel op vooruitgaan. Dat willen we voorkomen”, zegt Mooij, verwijzend naar het onderzoek van het AD in 2021. Inmiddels is de petitie ‘West-Friesland kan het dak op’ al zo’n 120 keer ondertekend en de teller loopt nog door.
Ook pleit Mooij ervoor om geen gehaaste keuzes te maken. De techniek en mindset van bedrijven veranderen met de dag. “Stel je voor: morgen is het al 2030. We hebben onze opgave gehaald, kijken om ons heen en we zien overal zonneparken. Maar als we daarna op de daken van kassen en bedrijventerreinen kijken, dan ligt er maar 10 à 20 procent vol.” Mooij vraagt zich af of we dan tevreden zouden zijn met wat er gecreëerd is. “Ik zou dan in elk geval niet trots zijn. Wat nou als het ook anders kan?”