Is een kleine kerncentrale in Opmeer in 2035 of 2040 haalbaar? De gemeente heeft zich maandenlang over deze vraag gebogen. Het voorlopige antwoord op die vraag luidt: nee. Toch heeft de gemeente de komst van een centrale niet helemaal uit het hoofd gezet.

In de afgelopen maanden heeft de gemeente Opmeer onderzocht of het mogelijk is om een kleine kerncentrale binnen de gemeentegrenzen te plaatsen.

Het is immers geen geheim dat de plattelandsgemeente hier wel oren naar heeft. Met de komst van slechts één centrale voldoet Opmeer ruimschoots aan de taak om in 2040 klimaatneutraal te zijn.

De hoeveelheid stroom die een Small Modular Reactor (ook wel SMR genoemd) oplevert, kan enorm verschillen, maar Opmeer heeft nadrukkelijk gekeken naar een centrale van vijftien tot twintig megawatt. “Deze past het best bij de stroomvraag van de gemeente”, benadrukt Daan Pruimboom. Hij is programmamanager Duurzaamheid bij de gemeente en nauw betrokken bij het project. 

Tekst gaat hieronder verder.

Wat is een SMR?

Een kleine kerncentrale doet alles wat een grote kerncentrale ook doet, maar wekt minder stroom op en is een stuk kleiner. Zo’n centrale wordt ook wel een Small Modular Reactor (SMR) genoemd en dat heeft alles te maken met de modulaire bouw ervan. Onderdelen kunnen in een fabriek worden gemaakt en als legosteentjes in elkaar worden gezet.

“Hoewel SMR’s worden gehypet en er 74 concepten in ontwikkeling zijn, zijn slechts een vijftiental ver genoeg gevorderd om op zijn vroegst in 2035 of 2040 in Nederland beschikbaar te zijn”, schrijft de gemeente in hun haalbaarheidsonderzoek, dat donderdagavond in een volle raadzaal is gepresenteerd. Daarvan komen voor Opmeer slechts twee in aanmerking: de SMR’s van Last Energy en Westinghouse. Toch lijken beide kandidaten te zijn afgevallen.

Last Energy, een Amerikaans bedrijf, werd lange tijd als een serieuze kandidaat beschouwd, maar liet vorige maand weten de komende jaren geen interesse te hebben in Nederland. De prioriteit van Last Energy ligt op dit moment in eigen land en het Verenigd Koninkrijk.

Ook Westinghouse, eveneens een Amerikaans bedrijf, viel af, omdat hun SMR uiteindelijk te kostbaar bleek.

Wel heeft in de tussentijd een andere kandidaat zich bij de gemeente gemeld, zegt Pruimboom: het Nederlandse offshorebedrijf Allseas. “Daar zijn we nu mee in gesprek, dus we weten nog niet of dit kansrijk is. Hun technologie ziet er in ieder geval goed uit.”

Plan B

Toch sluit Pruimboom een kleine kerncentrale in Opmeer nog niet helemaal uit. Er wordt gekeken naar een plan B zoals het plaatsen van een grotere SMR in de gemeente of regio, variërend van 77 tot driehonderd megawatt.

“We kunnen hierin samenwerken met andere gemeenten in Noord-Holland”, benadrukt Pruimboom. Op dit moment lijkt alleen Den Helder hier daadwerkelijk werk van te maken. Ook voor Agriport, waar datacenters van techgiganten Microsoft en Google gevestigd zijn, zou zo’n centrale interessant kunnen zijn. Als ook deze mogelijkheden begin 2026 niet haalbaar blijken te zijn, zal Opmeer moeten terugvallen op zonneparken. Deze zijn door de gemeente voor nu op de lange baan zijn geschoven.

Genoeg ruimte en aansluiting op stroomnet

Wat wel vaststaat, is dat er in Opmeer voldoende grond beschikbaar is waar een SMR geplaatst kan worden, benadrukt Pruimboom.

Volgens hem het liefst op grond die in eigendom is van de gemeente. “Hierdoor wordt het eenvoudiger om beleid te voeren en toezicht te houden, waardoor het leveren van stroom aan onze eigen inwoners beter beheersbaar blijft.”

De RES-zoekgebieden, aangewezen plekken waar binnen de Regionale Energiestrategie (RES) wordt gekeken naar mogelijkheden voor duurzame energie, hebben de voorkeur.

Ook aansluiting op het middenspanningsnet van Liander lijkt geen probleem te worden. “Dat is haalbaar vóór 2035”, zegt Pruimboom.