Ruim twee dagen lang bivakkeerde een solozeiler op een onbewoond eilandje, vlak voor de kust van Andijk. In doodsangst, zonder contact met de buitenwereld en zonder de afloop te weten. Totdat hij werd gered door vrijwilligers van de KNRM. Hoe overleef je zo’n avontuur? Overlevingsexpert Leon Bakker legt uit. “Als je onderkoeld raakt, kan het lichtje snel doven.”
Het is alsof de redders van de KNRM afgelopen zondag rechtstreeks een filmscript invaren. Op het afgelegen eilandje De Kreupel, vlak voor de kust van Andijk, zien ze naast een half gezonken zeiljacht een geïmproviseerd tentje, waar een man uit kruipt.
Hij is enigszins verward en heeft honger en dorst. De schipbreukeling bivakkeert al twee en een halve dag op het eilandje en is maar wat blij dat hij gered wordt. “Hij dacht dat hij het leven zou laten op het eiland.”
‘Oermens komt snel naar boven’
Hoe zorg je ervoor dat je overlevingskansen zo groot mogelijk zijn als je op een onbewoond eiland terechtkomt, als je boot net op de klippen is geslagen? Survivalexpert Leon Bakker van Racoon Survival uit Warmenhuizen is bepakt met veel ervaring als het gaat om overleven in de natuur.
Hij geeft workshops, waarbij het overlevingsinstinct van cursisten op de proef wordt gesteld. “Ik merk dat de oermens heel snel in je naar boven komt als je bent overgeleverd aan de natuur.”
“Een mens kan gemiddeld drie weken zonder eten, ik zou dan ook geen energie steken in het zoeken naar eetbare planten”
Overlevingsexpert Leon Bakker
Leon heeft het bizarre verhaal over de man in Andijk gelezen. “We weten niet precies wat deze man gedaan heeft om te overleven. We weten dat hij van zeil en pikhaken een tentje heeft gemaakt, maar meer ook niet. Ik vind het in ieder geval heel knap dat hij het heeft gered. Twee dagen alleen op een kaal en winderig eiland is niet alleen fysiek heel zwaar, maar ook mentaal. Doodsangst vreet energie.”
Laatste rustplaats
En dat de man dacht dat vogeleiland De Kreupel zijn laatste rustplaats zou worden, is volgens Bakker niet overdreven. “Een mens kan gemiddeld drie weken zonder eten. Ik zou dan ook geen energie steken in het zoeken naar eetbare planten. Met het IJsselmeer voor de deur kom je ook niet om van de dorst. De kou is vooral je grootste vijand. Kou trekt je leeg. Als je onderkoeld raakt, kan het lichtje snel doven.”
En dat de man het koud moet hebben gehad, kan haast niet anders. De man leed, volgens de KNRM, schipbreuk omdat hij een motorstoring kreeg en geen brandstof meer had. Toen hij voor anker wilde gaan, is zijn boot op de keien gekomen en lek geslagen. Hij heeft met zijn spullen door het anderhalve meter diepe water moeten waden om de kant te bereiken.
Omdat de onfortuinlijke zeiler geen noodhulpmiddelen zoals een marifoon of vuurwerk aan boord had en de batterij van zijn telefoon leeg was, moest hij hopen op een voorbijganger die hem zou opmerken. “De eerste dag denk je misschien dat dat snel gebeurt, maar als er na twee dagen nog niemand voorbij is gevaren, raak je in paniek en gaat het snel bergafwaarts. Vooral de nachten, waarbij je nauwelijks slaapt vanwege de kou, zijn verschrikkelijk.”
Boot helemaal leegtrekken
Volgens Bakker is het dus zaak om de kou te lijf te gaan. “Ik zou in de eerste uren de boot helemaal leegtrekken. Dan heb je namelijk nog energie. Daarna wordt het een stuk lastiger. Denk aan gereedschap, touwen, brandstof, stokken, tape maar ook de kussentjes en zelfs de bekleding van de boot die je op kunt stoken. Eigenlijk is alles bruikbaar.”
Wat de man precies heeft gedaan om het vol te houden is ook voor Menno Betzema van de KNRM een raadsel. “Daar zijn we zelf ook benieuwd naar en we hopen dat deze man nog contact met ons opneemt. In eerste instantie waren we daar niet mee bezig.”
Bekijk hieronder het verhaal van de redders van de KNRM uit Andijk:
Overlevingsexpert Leon Bakker legt uit hoe hij zelf te werk zou gaan als hij zou stranden op een onbewoond eiland. “Je begint dus met beschutting. Met zeilen en pikhaken of peddels een tent maken is je eerste prioriteit. Dat had deze meneer in ieder geval goed voor elkaar.”
“Daarna moet je vuur maken. Dat kan door motorolie of brandstof uit de boot te gebruiken. Als je geen lucifers of een aansteker hebt kun je zelfs met batterijen en koperdraad vuur maken. Je kunt dan je kleren drogen en droog je tentje in. Je moet echt out of the box denken.”
Zwarte rook
Met dat vuur kun je er overigens ook voor zorgen dat je opgemerkt wordt. “Plastic of schuimrubber zorgt voor zwarte rook. Op die manier trek je wel de aandacht. Ik zou ook in de mast van de boot een vlag of desnoods een gekleurde handdoek of oranje hoosbakje ophangen, zodat je in ieder geval opvalt. En, bekend van de films, met stenen de letters S.O.S maken.”
De schipbreukeling heeft volgens Bakker geluk gehad. “Het hangt ervan af hoe lang je vuur kan maken. Het materiaal is op een gegeven moment gauw opgestookt. Ik denk dat deze man een tweede kans heeft gekregen. Het had namelijk heel anders af kunnen lopen.”