De katholieke kerk van Zuidermeer staat te koop. Na 91 jaar wordt de laatste herinnering aan de parochie Onze-Lieve-Vrouwe van Lourdes in de etalage gezet. Het einde van een tijdperk, zegt koster Koos Molenaar. “Ik heb er nachten wakker van gelegen.”
“Welkom in de kapel”, zegt de 77-jarige Koos Molenaar. De koster van het gebouw haalt de deur van het slot. ‘Zijn’ kerk in het centrum van Zuidermeer staat sinds kort te koop. Het bestuur van parochie De Waterkant, waar deze kerk toebehoort, ziet vanwege het teruglopende aantal kerkgangers geen andere optie. De vraagprijs? 175.000 euro.
De knusse, sfeervolle kapel – voorheen de plek waar priesters zich voorbereidden op een dienst – is na 91 jaar de laatste herinnering aan de parochie Onze-Lieve-Vrouwe van Lourdes. De voormalige kerk is al in 2009 omgebouwd tot dorpshuis en gymzaal.
Nachten van wakker gelegen
En ja, dat deed pijn, zegt Molenaar. “Ik heb er nachten van wakker gelegen, maar ik heb het inmiddels een plekje kunnen geven.”
Hij loopt tussen de kerkstoelen en wijst naar rechts en links. Overal herinneringen. Wat ermee staat te gebeuren, weet Molenaar nog niet. “Of het wordt verkocht, weggegeven of weggegooid.”
Zo’n 45 jaar lang heeft hij als koster de vieringen voorbereid. Hij ontsteekt de kaarsen, zet het brood en de wijn klaar en opent de deur voor de parochianen. Na afloop ruimt Molenaar alles netjes op.
Tekst gaat verder onder de foto.
De laatste tijd ziet hij steeds minder parochianen in de kerk. Want net zoals in de rest van West-Friesland, loopt ook in Zuidermeer het kerkbezoek al langere tijd terug.
Op een willekeurige zondagsdienst kwamen volgens Molenaar nog zo’n vijftien man langs. Na corona is dit aantal nog minder geworden. “Amper tien parochianen, denk ik.”
Om diezelfde reden werd de voormalige kerk in 2009 al omgebouwd. “We hebben er nog veertien jaar lang van mogen genieten en gelukkig kunnen we nu terecht in de Hieronymuskerk in Wognum”, klinkt het opgewekt. Deze kerk is door het parochiebestuur aangewezen als ‘hoofdkerk’.
De allerlaatste viering in Zuidermeer was op 29 mei 2023. Een emotioneel moment voor Molenaar. “Het zat stampvol, we hebben krukken erbij moeten zetten.”
Sluiting is onontkoombaar
De verkoop komt volgens Molenaar niet zomaar uit de lucht vallen. “Je kunt het van verre zien aankomen. Als de kerkbankjes leeg blijven, dan houdt het een keer op.”
Andere kerken uit parochie De Waterkant staat hetzelfde lot te wachten, vertelt Cees Backer, vanuit het bestuur dat verantwoordelijk is voor de gebouwen. “Sluiting is onontkoombaar. Een viering houden voor tien à vijftien man is niet vol te houden.”
De kerken in Spanbroek, De Weere en Spierdijk gaan hierna de verkoop in, daarna volgen Ursem, Obdam, De Goorn, Hoogwoud en op het laatst Nibbixwoud.
Tekst gaat verder onder de foto.
De kapel onderscheidt zich volgens Jan van Til van andere kerken. Hij begeleidt als makelaar van Brantjes de verkoop.
En als het aan de gemeente Koggenland ligt, behoudt de kerk van Zuidermeer een maatschappelijke functie in het dorp. Molenaar ziet een kinderdagverblijf of kantoor voor zich.
Vanuit de koster is de wens dat het Mariabeeld, dat momenteel buiten de kapel staat, wordt teruggeplaatst bij de toegangsdeuren van de voormalige kerk. “Net zoals vroeger”, zegt de koster. Er valt even een stilte: “Het zou zonde zijn als het beeld verdwijnt.”
Tuinieren en zingen
Even iets later – de klok heeft net geslagen voor het halve uur – doet Molenaar de deur van de kapel weer op slot. Hij loopt richting huis. Een vast ritueel dat straks verdwenen is.
Of hij dit ritueel gaat missen? “Kijk maar om je heen, ik heb genoeg te doen”, grapt Molenaar. In zijn tuin staat een kas vol met radijsjes, tomaten en perziken. “Oók kan ik blijven zingen in de kerkkoren.”
Voormalige kerk in delen verkocht
Al sinds 2009 is de in 1934 gebouwde Onze-Lieve-Vrouw van Lourdeskerk in delen verkocht, omdat de kerk vanaf de jaren 70 van de vorige eeuw te groot is geworden voor het teruglopende aantal kerkgangers.
Zo is de voormalige kerk omgebouwd tot dorpshuis en is het voorste deel van de kerk veranderd in een gymzaal voor de basisschool en sport- en toneelverenigingen. Daarachter is een ontmoetingsruimte verschenen voor de biljartclubs die het West-Friese dorp nog rijk is. De pastorie en het klooster aan weerszijden van de kerk worden al jaren particulier bewoond.
