Ziektes in gewassen zijn een steeds grotere bedreiging voor agrariërs. Het is dan ook niet voor niks dat zaadbedrijven steeds meer investeren in het testen van zaden om verspreiding van ziektes te voorkomen. Syngenta opende onlangs in Enkhuizen een zaadgezondheidslaboratorium ter waarde van acht miljoen euro. Maar hoe werkt dat testen eigenlijk?
We krijgen een rondleiding door het drie verdiepingen tellende gebouw met verschillende laboratoria. “We testen hier op schimmels, bacteriën en virussen”, legt senior analist Maartje Grippeling uit. Onder meer klimaatverandering zorgt voor een toename van ziektes.
Tel daar de groeiende wereldbevolking bij op, en je begrijpt dat gezond zaad belangrijk is. Het betekent bovendien ook dat er minder bestrijdingsmiddelen nodig zijn.
Ziek zaad funest voor oogst van boeren
“Als ziek zaad in omloop komt, kan het zijn dat je bijvoorbeeld minder tomaten groeien aan een plant. En ziektes kunnen ook verspreid worden.” In het ergste geval kan een deel van de oogst, of zelfs helemaal, worden weggegooid.
Dus wordt er bij zaadbedrijven meer en meer getest, voordat de zaden de grond in gaan. Het nieuwe gebouw biedt Syngenta in Enkhuizen veel voordelen. “We hebben meer ruimte om te kunnen testen, maar ook om te kunnen innoveren.”
Tekst gaat verder onder de foto.
Verwacht er geen modderige laarzen. Deze plek bestaat uit mensen met witte jassen aan en beschermingsmiddelen, want om zorgvuldig te kunnen werken is hygiëne belangrijk. Monsters worden in bakjes en buisjes gedaan, op andere plekken doen allerlei apparaten hun werk. “Mensen kopen tomaten in de supermarkten en denken daar verder vaak niet bij na. Maar over wat er daarvoor allemaal gebeurt, hebben ze vaak geen idee”, aldus Maartje.
Hoe werkt een groentezaadtest?
Tijd dus voor wat uitleg. Want hoe werkt dat test van zaden eigenlijk? Sander van Schaik, senior analist, geeft tekst en uitleg over één van de testen. “Dit apparaat scheidt het DNA van het zaad. Daarmee kunnen we uiteindelijk of er ziektekiemen in het zaad zit.”
Verderop zitten twee collega’s aan een bureau in een kast hun werk te doen. “Eentje maakt een mengsel, waarmee we ziektekiemen kunnen ontdekken. De ander voegt het mengsel en het DNA bij elkaar. Dat doen we gescheiden, zodat het mengsel daarvoor zo schoon mogelijk blijft.”
Bert, Ernie en Supergrover komen met de uitslag
De buisjes met daarin de monsters worden vervolgens in een andere ruimte door machines getest. Ze hebben liefkozend namen van Sesamstraatfiguren gekregen. En als Bert, Ernie, Supergrover of één van de andere apparaten klaar zijn, wordt het resultaat getoond op het scherm.
We zien een grafiek met blauwe lijnen die omhoog lopen. “Wij kunnen hieraan zien dat er ziektekiemen zijn gedetecteerd”, legt Sander uit. Het betekent overigens nog niet dat de zieke zaden gelijk de prullenbak gaan. “Daarna wordt verder gekeken of ze nog behandeld kunnen worden. Als dat kan, worden ze alsnog verkocht. En anders wordt de partij vernietigd.”