Tussen de strakke weilanden ligt bij Benningbroek langs de A7 een enorm heuvelig grasland. Het resultaat van toen West-Friesland nog vol water stond, zo’n 5.000 jaar geleden. “Een kadetjeslandschap, een eeuwenoud waddengebied”, noemt archeoloog Carla Soonius. Nu vrij zeldzaam, maar voor de ruilverkaveling heel gebruikelijk in West-Friesland.
Het weiland langs de A7 is het ‘Aardkundig Monument Benningbroek’. In deze aflevering van Sander Op Pad vertelt Soonius van Archeologie West-Friesland over het ontstaan van het kadetjesland. Boswachter Roelf Hovinga belicht hoe de kavels nu worden beheert door Landschap Noord-Holland.
Tekst gaat verder onder de video.
Waar ooit geulen en stroompjes liepen in het waterrijke West-Friesland, liggen nu juist hogere heuveltjes en ruggen. Zo’n 5.000 jaar terug liep het zeewater van de Noordzee onze regio in vanuit ‘Het gat van Bergen’. Geulen vulden zich steeds meer met zand.
Meters hoogteverschil West-Friesland
Toen het water verdween uit de regio, zakte de klei en het veen rondom de verzande geulen sneller dan het zand zelf. Daarom zijn de geulen en stroompjes die ooit dieper lagen, nu juist de hogere heuvels en ruggen in de regio. Het verschil tussen de heuveltjes en de lage polder is wel enkele meters.
In een flink deel van West-Friesland zagen de weilanden er zo uit. Pas bij de ruilverkaveling die in West-Friesland startte – eind jaren ’50 – werden weilanden geëgaliseerd. Rondom Benningbroek lagen nog veel meer weilanden met kadetjes, tot zeker in de jaren ’80 nog. Die zijn dus inmiddels verdwenen. Al zijn in veel andere weilanden in de regio de zandgeulen nog wel te zien. En moeten ze door verzakking ook daar nog regelmatig opnieuw de weilanden vlaktrekken.